<< Go Back

  ในการเชื่อมประพจน์นั้นบางครั้งจะต้องใช้ตัวเชื่อมหลายตัวมาเชื่อมประพจน์ ซึ่งอาจทำให้เกิดปัญหาในการหาค่าความจริงว่าควรที่จะเริ่มต้นที่ตัวใดก่อน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการลำดับสัญลักษณ์ที่ "คลุมความ" มากที่สุดและรองลงมาตามลำดับ ตารางความจริง คือ ตารางที่สร้างขึ้นเพื่อใช้หาค่าความจริงของประพจน์

                   ถ้ามีตัวแปร 2 ตัว จะมีจำนวนแถว =22 = 4
                   ถ้ามีตัวแปร 3 ตัว จะมีจำนวนแถว = 23 = 8


         1. ตีตารางที่มีจำนวนช่องเท่ากับจำนวนตัวแปรรวมกับจำนวนตัวเชื่อม
         2. เขียนค่าความจริงของตัวแปรก่อน (p,q,...)
         3. เริ่มเขียนค่าความจริงของประพจน์ย่อยที่เล็กที่สุดก่อน แล้วจึงเขียนประพจน์ที่ใหญ่ขึ้นตามลำดับ


         1. เขียนค่าความจริงของประพจน์ย่อย หรือตัวแปรแต่ละตัวก่อน เช่น p,q,r,...
         2. หาค่าความจริงที่เป็นนิเสธของตัวแปร ถ้ามี ~p,~q,...
         3. หาค่าความจริงของประพจน์ที่เชื่อมด้วยตัวเชื่อมที่กินความน้อยที่สุด
         4. หาค่าความจริงของประพจน์ที่เชื่อมด้วยตัวเชื่อมที่กินความมากขึ้นตามลำดับ
         5. ถ้าตัวเชื่อมกินความเท่ากัน ให้ทำจากซ้ายไปขวา
         6. ถ้ามีวงเล็บควรทำในวงเล็บก่อน

ตัวเชื่อมที่กินความน้อยที่สุด ไปหามากที่สุด เรียงตามลำดับดังนี้
                  1. ~
                  2. ^
                  3. v
                  4. →
                  5. ↔

                                             ตารางเรียงลำดับคุมความของลักษณ์จากมากไปหาน้อย

สัญลักษณ์
ความหมาย ขยายความหมาย
ก็ต่อเมื่อ มีค่าความจริงเป็นจริง เมื่อประพจน์ที่เชื่อมกันมีค่าความจริงเหมือนกัน
ถ้า...แล้ว มีค่าความจริงเป็นเท็จเมื่อประพจน์หน้าเป็นจริงและหลังเป็นเท็จ
^ และ มีค่าความจริงเป็นจริง เมื่อทุกประพจน์เป็นจริงทั้งหมด
v หรือ มีค่าความเป็นจริง เมื่อมีประพจน์ใดประพจน์หนึ่งเป็นจริง
~ ไม่ มีค่าความตรงข้าว เช่นเปลี่ยนจากเป็นเท็จ หรือเปลี่ยนจากเท็จเป็นจริง

         จากตารางเรียงลำดับคลุมความจากมากไปน้อย โดยสัญลักษณ์ที่คลุมความน้อยกว่าต้องเริ่มจัดการทำก่อนสัญลักษณ์ที่คลุมความมากกว่า ส่วนกรณี^และvเป็นสัญลักษณ์ที่คลุมความเท่ากัน ดังนั้นจึงต้องใช้วงเล็บกำกับ เพื่อชี้ให้เห็นว่าจะต้องเริ่มทำที่ตัวเชื่อมใดก็ได้

p q ~q pvq p^~q pvq→p^~q
T T F T F F
T F T T T T
F T F T F F
F F T F F T
จงหาตารางความจริงของประพจน์ pvq→p^~q
         วิธีทำ   1. เขียนค่าของ p, q ก่อน
                      2. หาค่า ~q ก่อน
                      3. หาค่า pvq และ p^~q
                      4. หาค่า pvq→p^~q
      ในกรณีที่ทราบค่าแน่นอนของตัวแปร (หรือประพจน์ย่อย) เราสามารถหาค่าความจริงของประพจน์รวมได้ทันทีโดยเขียนตารางเพียงแถวเดียว
จงหาค่าความจริงของ (p→q)v(r^s)
                                เมื่อให้ p เป็นเท็จ q เป็นเท็จ r เป็นเท็จ s เป็นเท็จ
         วิธีทำ     P(p,q,r,s) = (p→q)v(r^s)
                       P(F,F,F,F) = T

"ถ้า 1+1 = 3 หรือ 2+2 = 5 แล้ว 1+2 = 4"
         วิธีทำ    ให้ p คือ 1+1 = 3 เป็น F
                            q คือ 2+2 = 5 เป็น F
                             r คือ 1+2 = 4 เป็น F
ประโยคข้างต้นสามารถเขียนแทนด้วย p^q→r
               pvq = FvF = F
               pvq→r = F→F = T

จงเขียนประโยคที่กำหนดให้ในรูปสัญลักษณ์
(1)          ถ้า 4 เป็นเลขคี่แล้ว 5 เป็นเลขคู่
               p แทน 4 เป็นเลขคี่
               q แทน 5 เป็นเลขคู่
ดังนั้นเขียนแทนด้วย p→q
(2)           2 เท่ากับหรือมากกว่า 3
               p แทน 2 เท่ากับ 3
               q แทน 2 มากกว่า 3
ดังนั้นเขียนแทนด้วย pvq
(3)           6 หาร 3 ได้ลงตัวก็ต่อเมื่อ 3 บวก 3 เท่ากับ 7
               p แทน 6 หาร 3 ลงตัว
               q แทน 3 บวก 3 เท่ากับ 7
ดังนั้นเขียนแทนด้วย p↔q
(4)           ดอกกุหลาบมีสีแดงและดอกมะลิมีสีฟ้า
               p แทนดอกกุหลาบมีสีแดง
               q แทนดอกมะลิมีสีฟ้า
ดังนั้นเขียนแทนด้วย p^q

   
http://logic-2.blogspot.com/2011/08/truth-table.html

  << Go Back