ลัทธิจักรวรรดินิยม ( Imperialism ) เป็นแนวความคิดของชาติมหาอำนาจในยุโรปที่จะขยายอำนาจ และอิทธิพลของตนเข้าครอบครองดินแดนที่ล้าหลังและด้อยความเจริญในทวีปต่างๆ เพื่อแสวงผลประโยชน์ทั้งทางการเมืองและเศรษฐกิจ เช่น แหล่งวัตถุดิบ และตลาดระบายสินค้า ชาวยุโรปเข้ายึดครองดินแดนของชนชาติต่างๆในรูปของ การล่าอาณานิคม ( Colonization )

จักรวรรดินิยมยุคแรก เริ่มต้นตั้งแต่การสำรวจทางทะเล เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 15 จนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีการค้นพบทวีปอเมริกา และการค้นพบเส้นทางเดินเรือไปทวีปเอเชียเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 15 สเปน และโปรตุเกสเป็นชาติผู้นำการสำรวจและค้นพบดินแดนใหม่ และได้สร้างความมั่งคั่งให้แก่ชาติทั้งสองเป็นอันมาก สเปนเข้ายึดครองดินแดนในอเมริกาใต้ แล้วบรรทุกแร่เงินและทองคำจากโลกใหม่จำนวนมหาศาล ส่วนโปรตุเกสมั่งคั่งจากการผูกขาดการค้าขายกับอินเดียและหมู่เกาะเครื่องเทศ ต่อมาการผูกขาดเส้นทางเดินเรือของสเปนและโปรตุเกสก็ถูกแข่งขันโดยอังกฤษ ฝรั่งเศส และฮอลันดา ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 สเปนและโปรตุเกสก็สูญเสียความยิ่งใหญ่ด้านการค้าและอาณานิคมให้แก่ อังกฤษ ฮอลันดา และฝรั่งเศส และเกิดการขัดผลประโยชน์ระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศส

จักรวรรดินิยมยุคใหม่ ในระยะแรกเมื่อการปฏิวัติอุตสาหกรรม เริ่มขึ้นในอังกฤษตอนปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 อังกฤษเป็นชาติผู้นำการผลิตอุตสาหกรรมผ้าและเหล็กแต่เพียงผู้เดียว ในขณะที่ประเทศในภาคพื้นยุโรปและสหรัฐอเมริกายังมีอาชีพทางกสิกรรมเป็นส่วนใหญ่ จึงจำต้องพึ่งสินค้าอุตสาหกรรมจากอังกฤษ ต่อมาเมื่อการปฏิวัติอุตสาหกรรมแพร่หลายไปทั่วยุโรป ประเทศอุตสาหกรรมหนักเกิดความจำเป็นต้องแสวงหาตลาดสินค้าใหม่ๆ และแหล่งวัตถุดิบเพิ่มมากขึ้น นับตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 การล่าอาณานิคมในยุคนี้ ชาวยุโรปต้องการเข้าไปควบคุม ทั้งการปกครองและเศรษฐกิจของประเทศอาณานิคมอย่างเต็มที่ ลักษณะเช่นนี้เรียกว่า จักรวรรดินิยมยุคใหม่

ลัทธิจักรวรรดินิยม มีผลกระทบต่อการเมือง การปกครองของประเทศต่างๆ มีดังนี้

1 ทำให้ชาติมหาอำนาจขัดแย้งในผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน ส่งผลให้บรรยากาศทางการเมืองของโลกเข้าสู่ภาวะตึงเครียด และนำไปสู่สงครามในที่สุด

2 ทำให้ชาติตะวันตกมีข้ออ้างอันชอบธรรมในการยึดครองดินแดนต่างๆเป็นอาณานิคมของตน เพราะถือเป็นภาระหน้าที่ของคนผิวขาวที่จะนำอารยธรรมความเจริญไปเผยแพร่ยังดินแดนที่ล้าหลังและห่างไกลความเจริญ ส่งผลให้ประชากรในดินแดนอาณานิคมเกิดการซึมซับในวัฒนธรรม วิถีการดำเนินชีวิต ความคิด และค่านิยมแบบตะวันตก