ฝ่ายอักษะ   (อังกฤษ: Axis Powers; เยอรมัน: Achsenmächte; อิตาลี: Potenze dell'Asse)      เป็นกลุ่มประเทศมหาอำนาจทางการทหารซึ่งต่อสู้ฝ่ายสัมพันธมิตรในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ประกอบด้วยสามประเทศหลัก      คือ นาซีเยอรมนี ราชอาณาจักรอิตาลี และจักรวรรดิญี่ปุ่น ซึ่งทั้งสามประเทศได้ร่วมลงนามในสนธิสัญญาสามฝ่าย เมื่อเดือนกันยายน  ค.ศ. 1940 ฝ่ายอักษะขยายอิทธิพลของตนในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง       ครอบคลุมพื้นที่หลายส่วนของทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกา เอเชียตะวันออก เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และมหาสมุทรแปซิฟิก อย่างไรก็ตาม สงครามโลกครั้งที่สองยุติลงด้วยความพ่ายแพ้ของฝ่ายอักษะ ทำให้ฝ่ายอักษะต้องสูญเสียอำนาจและพื้นที่จำนวนมากที่ยึดครองมาได้ เช่นเดียวกับฝ่ายสัมพันธมิตร สมาชิกภาพของกลุ่มประเทศฝ่ายอักษะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดช่วงสงคราม

                     คำว่า "อักษะ" (Axis) เชื่อกันว่าเป็นคำสร้างของนายกรัฐมนตรีในระบอบฟาสซิสต์ของฮังการี กยูลา เกิมเบิส ผู้ซึ่งให้การสนับสนุนการลงนามเป็นพันธมิตรระหว่างเยอรมนี ฮังการีและอิตาลี ซึ่งตนจะเป็นตัวกลางเชื่อมความแตกต่างระหว่างเยอรมนีและอิตาลีเพื่อให้บรรลุข้อตกลงความเป็นพันธมิตรระหว่างกัน การถึงแก่อสัญกรรมอย่างกะทันหันของเกิมเบิสในปี ค.ศ. 1936 ทำให้เป็นการยุติการเจรจาระหว่างฮังการีกับเยอรมนี และความพยายามของฮิตเลอร์ที่จะสร้างแกนสามฝ่าย แต่ก่อนหน้านั้น การตกลงระหว่างเยอรมนีและอิตาลีได้นำไปสู่การต้งแกนสองฝ่ายเรียบร้อยแล้ว

                     ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1936 คำว่า "อักษะ" ถูกใช้อย่างเป็นทางการครั้งแรกโดยผู้นำอิตาลี เบนิโต มุสโสลินี เมื่อเขาได้กล่าวถึงแกนโรม-เบอร์ลิน ซึ่งได้ลงนามเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม ค.ศ. 1936 มุสโสลินีได้ประกาศว่า ความเป็นแกนกลางของทั้งสองประเทศจะทำให้ประเทศอื่นจะต้องโคจรรอบ สนธิสัญญาดังกล่าวถูกร่างขึ้นโดยอิตาลีก่อน ในตอนแรก เยอรมนีปฏิเสธที่จะลงนาม และได้รับการต่อต้านเพราะว่าการทำสงครามในเอธิโอเปียจากสันนิบาติชาติ และได้รับการสนับสนุนจากเยอรมนี ต่อมา เมื่อถึงเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1939 ความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นขึ้นระหว่างอิตาลีและเยอรมนีนำไปสู่การลงนามความเป็นพันธมิตร ซึ่งมุสโสลินีเรียกสนธิสัญญาดังกล่าวว่าเป็น "สนธิสัญญาเหล็ก"

                     ส่วนการรวมตัวกันเป็น "ฝ่ายอักษะ" อย่างเป็นทางการได้ชื่อหลังจากการลงนามในสนธิสัญญาสามฝ่ายระหว่างเยอรมนี อิตาลีและญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 27 กันยายน ค.ศ. 1940 ในกรุงเบอร์ลิน ซึ่งได้มีประเทศเข้าร่วมอีกในเวลาต่อมา โดยประเทศที่ทรงอำนาจทางทหารมากที่สุด ได้แก่ เยอรมนีและญี่ปุ่น โดยก่อนหน้าจะมีการลงนามในสนธิสัญญาสามฝ่าย เยอรมนีและญี่ปุ่นได้เป็นพันธมิตรระหว่างกันหลังจากได้ร่วมลงนามในสนธิสัญญาต่อต้านองค์การคอมมิวนิสต์สากลเรียบร้อยแล้ว

                    ที่มา : http://th.wikipedia.org/wiki/ฝ่ายอักษะ