ประจักษ์ หมายถึง ปรากฏหรือรู้อย่างแจ้งชัดแก่ตาหรือใจ เช่น เรื่องใด ๆ ที่พิสูจน์จนประจักษ์แล้วก็สมควรเชื่อ หากยังพิสูจน์ให้ประจักษ์ไม่ได้ก็ไม่ควรเชื่อ. คำว่า ประจักษ์ มักมีคำว่า แก่ตา หรือ แก่ใจ ตามมา เช่น ความสามารถของนักกีฬาจีนเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาของชาวโลก. เมื่อพิจารณาธรรมชาติให้ลึกซึ้งก็จะประจักษ์แก่ใจตามคำสอนของพุทธศาสนาว่า สรรพสิ่งมีเกิด ย่อมต้องมีดับไปเป็นธรรมดา. คำว่า ประจักษ์ ปรากฏในคำว่า เชิงประจักษ์ ประจักษ์นิยม ประจักษ์พยาน. คำว่า ประจักษ์ เป็นคำที่ภาษาไทยสร้างขึ้นจากรากศัพท์ภาษาสันสกฤตว่า จกฺษฺ (อ่านว่า จัก-สะ )แปลว่า เห็น สังเกต ปรากฏ แจ้ง. เมื่อมี ประ ประกอบอยู่ข้างหน้า เป็น ประจักษ์ ใช้ในความหมายว่า ปรากฏหรือรู้อย่างชัดแจ้ง http://www.royin.go.th/?knowledges=ประจักษ์-๒๔-กันยายน-๒๕๕๓ |